प्रतिक्रियांचा आडवा छेद

हा लेख प्रसिद्ध झाल्यावर प्रतिक्रिया आल्या त्यांवरून आपल्या बुध्दीवंतांच्या जमातीचा पोत लक्षात येतो. प्रतिक्रिया व्यक्त करणाऱ्या सर्वांना लेखातले जवळ जवळ सगळेच मुद्दे पटले होते. आणि बहुतेकांनीच मी दाखवलेल्या धैर्याबद्दल कौतुक व्यक्त केलं. बरं वाटलं आणि वाईटही. जे सत्य आहे ते लिहायला निदान बुध्दीजीवी, बुध्दीवंत म्हणवून घेणाऱ्यांना तरी फार काही आगळ्या वेगळ्या धैर्याची गरज पडयला नको. ते आपलं कामच आहे.
आज आपली अशी झुकी झुकीसी अवस्था कां झाली आहे- याला अनेक कारणं असली तरी मुख्य कारण आपण ओज गमावून बसलो आहोत- हे आहे. आपण धैर्य दाखवणं म्हणजे काहीतरी विशेष आहे हे मानताच कामा नये. धैर्य न दाखवणे म्हणजेच भीती बाळगणे.

आपल्या भीतीचे पदर तरी किती असावेत. पहाणं मोठं आवश्यक आहे. त्यात किती वैविध्य आहे. आपण कशालाही घाबरत असतो, कशासमोरही झुकत असतो. त्यातून आपण आपला उरला सुरला आत्मा गहाण टाकत रहातो आणि मग हताशपणे म्हणतो- आपण तरी काय करणार... व्यवस्थाच अशी आहे.

या वाक्याचा आधार घेणं थांबवून जरा आपल्या झुकण्याचे प्रकार आणि भीतीची उठवळ कारणं, कातडीबचाऊपणाचे दाखले जरा विस्तृतपणे लिहिणार आहे. उदाहरणं खरी असतील. व्यक्तिगत असतील. पण त्यांची नावं लिहिण्याचं प्रयोजन नाही. कारण आपणापैकी प्रत्येकाला त्यातून स्वतःवर हसता हसता पुढे जायचं आहे.

रोज एकेक उदाहरण लिहिणार म्हणतेय. तुम्हालाही लिहावंसं वाटलं तर लिहायचंय. किंवा कळवायचंय.